Conference Paper

Στην παρούσα ανακοίνωση εξετάζονται καταρχήν δύο κεραμικά αντικείμενα με εγχάρακτες επιγραφές (graffiti), τα οποία προέρχονται από τις πρόσφατες σωστικές ανασκαφές για το έργο του ΤΡΑΜ στον Πειραιά. Το πρώτο αντικείμενο είναι ένα θραύσμα από τον δίσκο της οπής πλήρωσης ενός λύχνου (α΄ μισό του 4^ου αι. π.Χ.), στο οποίο σώζεται τμήμα λέξης ή φράσης, όπου τα γράμματα παρατάσσονται το ένα δίπλα στο άλλο, χωρίς εμφανές νόημα. Το δεύτερο αντικείμενο είναι επίσης ένας λύχνος (περίπου 250-180 π.Χ.), σωζόμενος αποσπασματικά. Στη βάση του έχει χαραχθεί ένα κυκλικό σχέδιο με έναν σταυρό, συνοδευόμενο από μία επιγραφή τριών γραμμάτων.

Τα δύο αντικείμενα προέρχονται από μία θέση σε κεντρική περιοχή της αρχαίας πόλης, όπου κατά την Ελληνιστική περίοδο αναγνωρίζονται χώροι με ειδική χρήση, όπως το συγκρότημα της Λέσχης των Διονυσιαστών. Δυστυχώς, τα συμφραζόμενα εύρεσής τους δεν προσφέρουν πληροφορίες για την αρχική τους χρήση, καθώς αυτά καταχώθηκαν σε διαφορετικά σημεία, όταν είχαν πλέον μετατραπεί σε απορρίμματα χωρίς περαιτέρω χρηστική αξία. Συγκεκριμένα, το πρώτο αντικείμενο προέρχεται από το στρώμα έδρασης πήλινου αποχετευτικού αγωγού, ενώ το δεύτερο προέρχεται από την αποξήλωση αρχαίου οδοστρώματος.

Παρά την παραπάνω δυσκολία, καθώς τα graffiti αποτελούν χαράγματα ιδιωτικού και ανεπίσημου χαρακτήρα, τα αντικείμενα πιθανώς διασώζουν παραδείγματα μαγικών πρακτικών που ασκούνταν από τους ανθρώπους στα πλαίσια της καθημερινής τους ζωής. Σκοπός είναι η διερεύνηση τέτοιων πρακτικών μέσα από την εξέταση παρόμοιων ευρημάτων και άλλων παραλλήλων, με βάση τόσο το περιεχόμενο των χαραγμάτων, όσο και την επιλογή του συγκεκριμένου μέσου για την τέλεσή τους, που και στις δύο περιπτώσεις φαίνεται πως ήταν ένας κεραμικός λύχνος.