Conference Paper

Ο Παυσανίας αναφέρει ότι στα Μέθανα γινόταν μια μαγική τελετουργία για την προστασία των αμπελοκαλλιεργειών από τον λίβα που ξέραινε τους νεαρούς βλαστούς. Αφού έσχιζαν έναν άσπρο πετεινό στη μέση, δύο άνδρες έπαιρναν ο καθένας το μισό του και έτρεχαν προς αντίθετη κατεύθυνση διαγράφοντας έναν κύκλο αίματος γύρω από τον αγρό. Η πρακτική της έγχυσης αίματος στο χώμα με σκοπό τον εξευμενισμό των δυνάμεων της φύσης και την ευδοκίμηση των καλλιεργειών απαντάται και στην Τροιζήνα. Εκεί μαρτυρείται η εορτή Λιθοβόλια (αντίστοιχη προς την πανήγυρη Βαλλητύς στην Ελευσίνα), προς τιμήν των θεοτήτων της βλάστησης Δαμίας και Αυξησίας.

Η Τροιζήνα αναφέρεται επίσης ως ο τόπος του τελετουργικού καθαρμού δύο ηρώων από το μίασμα του φόνου συγγενικών προσώπων, του Θησέα, ύστερα από τον φόνο του Πάλλαντα και των 50 γιών του, και του μητροκτόνου Ορέστη, ο οποίος, αφού απέτυχε ο εξαγνισμός του στους Δελφούς, κατέφυγε εκεί για να απαλλαγεί από τις Ερινύες που τον κατεδίωκαν. Ο λίθος όπου κατά την παράδοση έγινε ο καθαρμός του Ορέστη και η σκηνή στην οποία έλεγαν ότι έμεινε απομονωμένος έως ότου εξαγνισθεί ήταν δύο σημαντικά μνημεία στην αγορά της πόλης.  

Μια φυλακτήρια πρακτική μπορεί να ανιχνευθεί και στα ταφικά έθιμα της Τροιζήνας. Σε τρεις τάφους των κλασικών και των πρώιμων ελληνιστικών χρόνων βρέθηκαν χάλκινοι κώδωνες, αντικείμενα στα οποία αποδίδεται συνήθως αποτροπαϊκή σημασία αλλά απαντώνται σπάνια ως κτερίσματα στον ελλαδικό χώρο. Σύμφωνα με μια από τις ερμηνείες που έχουν προταθεί, η εναπόθεσή τους σε τάφους πιθανώς σχετιζόταν με τη χθόνια υπόσταση του Διονύσου. Η ίδια ερμηνεία μπορεί να δοθεί και στην προκειμένη περίπτωση, καθώς στα κτερίσματα από τους τάφους της Τροιζήνας είναι γενικά έντονη η παρουσία του διονυσιακού στοιχείου. Η ταφική χρήση των κωδώνων ίσως αποσκοπούσε στην απώθηση, με τον μεταλλικό ήχο που παρήγαν, κακόβουλων υποχθόνιων δυνάμεων που θα μπορούσαν να διαταράξουν τη βακχική ευωχία σε μια ιδεατή μεταθανάτια ζωή.